حماسه حسینی از منظر قرآن
قرآن و امام حسین (ع)
۱ . اولین آیه از قرآن در این مورد ، این آیه شریفه است که می فرماید :
« اذن للذین یقاتلون بانهم ظلموا و ان الله علی نصرهم لقدیر ، الذین اخرجو من دیارهم بغیر حق الا ان یقولو ربنا الله … »
« به کسانی که به جنگ بر سرشان تاخته اند و مورد ستم قرار گرفته اند ، رخصت داده شد که قهرمانانه از خود دفاع کنند و خداوند بزرگ بر پیروز گردانیدن آنان به تجاوزکاران تواناست آنا که به ناحق از شهر و دیارشان رانده شده اند ، جز آن نبود که می گفتند : پروردگار ما ، خدای یک تاست … » سوره حج ، آیات ۳۹ و ۴۰ 0
از امام صادق (ع) روایت شده است که : این آیه شریفه در مورد امیرمومنان جعفر طیار و حمزه نازل شد و در مورد حسین (ع) و شهادت پر افتخار او نیز تفسیر و تطبیق گردید .
اما آیه شریفه در مورد حسین (ع) به گونه ای خاص تفسیر و تطبیق شد ، چرا
که او از وطن خویش و همه پناهگاهها رانده شد و در سراسر قلمرو گسترده
اسلامی برای او نقطه امنی نگذاشتند ، کار خشونت و ترور و وحشت آفرینی رژیم
اموی آن هم به نام اسلام به جائی رسیده که امام حسین (ع) فرمودند : به خدای
سوگند ! اگر من در لانه پرنده ای باشم مرا بیرون خواهند آورد تا با ریختن
خون من به اهداف پلید و ظالمانه خویش برسند . خصائص الحسینیه ، ص ۴۱۸ ،
قطعه از بهشت ج ۲ ص ۱۷۸ 0
۲ . دومین آیه شریفه در سوگ حسین (ع) این آیه شریفه است که بدین
واقعیت اشاره دارد که آن حضرت در راه پرافتخار خویش تنها بود و یاران
شهامتمند و پاکباخته همراه و همدل و همسنگر او اندک .
« الم تر الی الذین
قیل لهم کفوا ایدیکم و اقیمو الصلواة و اتوالزکوة فلما کتب علیهم القتال
اذا فریق منهم یخشون الناس کخشیة الله او اشد خشیة و قالوا ربنا لم کتبت
علینا القتال لولا اخرتنا الی اجل قریب … »
« آیا ندیدی کسانی را که به
آنها گفته شد : که اکنون از پیکار باز ایستید و نماز بخوانید و زکات بدهید ،
اما هنگامی که جنگیدن بر آنان مقرر شد گروهی چنان از مردم ترسیدند که باید
از خدا می ترسیدند یا ترسی بیشتر از ترس از خدا و گفتند : پروردگارا ! چرا
پیکا را بر ما مقرر فرمودی و بر ما مهلت نمی دهدی تا به مرگ خویش که نزدیک
است بمیریم ؟ » سوره نساء ، آیه ۷۷ . 0
در تفسیر آیه شریفه از حسن بن زیاد عطار ، روایت است که می گوید : از امام صادق (ع) در مورد آیه شریفه پرسیدم که فرمودند : فراز نخست آیه ، در مورد امام حسین (ع) است که خداوند او را به دست نگاه داشتن از پیکار فرا خواند « الم ترالی الذین … » آنگاه از فراز دوم آیه شریفه پرسیدم : « فلما کتب علیهم القتال … » که فرمود در مورد امام حسین (ع) است و به همه مردم روی زمین که به همراه او در راه حق و عدالت به جهاد برخیزند . بحارالانوار ، ج ۴۴ ، ص ۲۱۷ قطعه ای از بهشت ج ۲ ص ۲۱۷ 0
یکی از شیعیان از امام باقر (ع) روایت کرده که فرمودند : اگر تمام اصل زمین در رکاب امام حسین (ع) جنگ می کردند همه کشته می شدند . خصائص الحسیینه ، ص ۴۲۰
۳ . سومین آیه اشاره به شهادت و شهادتگاه وشرایط و حالات جانسوز و
پرافتخار آن گرامی است و آن نخستین آیه از سوره مریم است :
« کهیعص »
در روایتی
از حجت قائم – عج – در پرسش از تاویل حروف کهیعص آمده است : این حروف از
اخبار غیبی و پنهان است که خداوند بنده اش حضرت زکریا را از آن آگاه کرد و
سپس آن را برای حضرت محمد –ص- بیان کرد و آن مطلب از این قرار است :حضرت
زکریا –ع- از خداوند در خواست کرد که اسامی خمسه طیبه و پنج تن آل عبا –ع-
را به او بیاموزد .
خداوند جبرییل را فرستاد تا این نام های مقدس را به او آموزش دهد .
حضرت زکریا با شنیدن نام های مبارک محمد و علی و فاطمه و حسن -ع- شاد و
مسرور گردید و غمش بر طرف شد اما با شنیدن نام حسین –ع- غصه دار و گریان
گردید . روزی از خداوند علت این امر را پرسید و خداوند در پاسخ به او فرمود
: کهیعص ، کاف نام کربلا و هاء ،هلاکت و قتل عترت –ع – ( در حادثه کربلا
)و یاء، نام یزید ملعون است که به امام حسین –ع- ظلم و ستم کرد و عین، عطش
آن حضرت –ع- و صاد ، صبر او است .
هنگامی که زکریا این موضوع را شنید سه روز از عبادتگاهش خارج نشد و اجازه
ورود به کسی نداد و مشغول گریه و افغان شد و به خداوند عرض نمود : خدایا !
من سوگوار فرزند بهترین آفریده توام ، آیا چنین مصیبتی بر او وارد می شود ؟
خدایا ! آیا علی و فاطمه –ع – لباس این عزا و مصیبت را بر تن می کنند ؟
خدایا ! آیا چنین غصه و داغی بر آستانه آنها فرود می آید ؟ سپس عرضه داشت :
خدایا ! فرزندی که در بزرگسالی مایه روشنی چشمم باشد روزی ام ساز و او را
وارث و وصی من قرار ده و جایگاه و موقعیت او را در نزد من مانند حسین –ع-
قرار ده .
هنگامی که چنین فرزندی به من ارزانی داشتی مرا شیفته و دلباخته او کن و سپس
مرا داغدار و سوگوار او ساز همان طوری که محمد –ص- را داغدار و سوگوار
فرزندش می گردانی . پس خداوند حضرت یحیی –ع- را به او عطا فرمود و او در
سوگ فرزندش نشست و مدت حمل یحیی –ع- مانند امام حسین –ع- شش ماه بود .
تفسیر صافی ، ملا محسن فیض کاشانی ، ج3 ، ص 273
۴ . چهارمین آیه در اشاره به سوگ حسین (ع) آیه شریفه ای است که به
هنگام شهادتش بدان ندا داده شده که :
« یا ایتها النفس المطمئنه ، ارجعی الی ربک راضیه مرضیه »
« هان ای روح با آرامش و ایمان ! پیش پروردگارت خشنود و پسندیده باز گردد و به چرگه پرستندگانم درآی و به بهشتم وارد شود . » سوره فجر ، آیات ۲۷ و ۲۸
امام صادق (ع) فرمودند : صاحب روح بزرگ و آرام و خشنود حسین (ع) است و این آیه شریفه اشاره به روح بزرگ اوست . خصایص الحسینیه ، ص ۴۲۰
۵ . پنجمین آیه در سوگ امام حسین (ع) آیه شریفه ای است که اشاره خونخواهی او به هنگام رجعت دارد و می فرماید :
« … و من قتل مظلوما فقد
جعلنا لولیه سلطانا فلا یسرف فی القتل »
« هر کس که به ستم کشته شود به
خونخواه او ، برای خونخواهی قدرتی داریم » . سوره اسرا ، آیه ۳۳ 0
امام محمد باقر (ع) در تفسیر آغاز آیه شریفه فرمودند : این اشاره به
حسین (ع) است که مظلومانه به شهادت رسید . آنگاه در مورد این جمله از آیه :
« فقد جعلنا لولیه سلطانا » فرمود : این اشاره به دوازدهمین امام نور (ع)
حضرت مهدی (عج) است که خونخواهی خون پاک او را خواهد کرد و در مورد این
جمله از آیه که می فرماید : « فلا یسرف فی القتل » فرمود : « قاتل او در
کشتن ، زیاده روی نکند که حسین (ع) پیروزمند است » الخصائص الحسینیه ، ص
۴۲۱ قطعه از ا بهشت ج ۲ ص ۱۸۱ 0
۶ . ششمین آیه در اشاره به سوگ امام حسین (ع) آیه ای است که بیانگر
انتقام از خون به ناحق ریخته شده او در روز رستاخیز است که می فرماید :
« و
اذا المووده سئلت … بای ذنب قتلت »
« آنگاه که از دختر زنده به گور سئوال
می شود که به کدامین گناه گشته شد ؟ » از امام صادق (ع) روایت است که فرمود
: این آیه در مورد امام حسین (ع) نازل شده است . الخصائص الحسینیه ، ص ۱۸۴
قطعه از بهشت ج ۲ ص ۱۸۴ 0
۷ . هفتمین آیه در مورد آن حضرت این است که می فرماید :
« فدیناه بذبح عظیم . » سوره صافات ، آیه ۱۰۷
در روایت آمده است که : « ذبح عظیم امام حسین (ع) است . » بحارالانوار ، ج ۴۴ ، صص ۲۲۵ و ۲۲۶ قطعه از بهشت ج ۲ ص ۱۸۵