اشتغال زنان از دیدگاه قرآن

آیا اسلام با اشتغال زنان در بیرون از خانه موافق است ؟

با توجه به وضعیت  موجود جوامع  مختلف و وارد شدن زنان در فضای بیرون خانه برای کار ،قرآن کریم کار کردن واشتغال زنان را دربیرون منزل ،بارعایت حیا وعدم اختلاط واضطرار مجاز می داند.

با توجه به وضعیت  موجود جوامع  مختلف و وارد شدن زنان در فضای بیرون خانه برای کار ،آیا قرآن کریم  برای کار کردن بانوان در بیرون از منزل برنامه ای دارد؟ آیا مانع این عمل است؟ یا اینکه با این عمل موافق است؟

در ابتدا لازم به ذکر است که قرآن کریم در مباحث اقتصادی  تامین نیاز خانه وخانواده را برعهده مردان قرار داده است:

«الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ؛[نساء/34].

اما اگر به هر دلیلی این تامین نیاز توسط مرد انجام نشد، زن می تواند با رعایت نکات زیر در بیرون منزل برای تامین نیازهای مالی خانواده کار کند:

درس هایی از داستان حضرت یوسف

 

آموزه های سوره یوسف

 

یکی از پیامبران جلیل القدری که نام مبارک او در قرآن مجید بیان حضرت یوسف (علیه السلام) است. یکی از ویژگی‌های بسیار معروف و مشهور این پیامبر الهی، زیبایی خاصی بود که ایشان از آن برخوردار بودند، ولی ازآنجایی که خدای متعال در قرآن مجید شاخصهای زیبایی از فضائل و کمالات اخلاقی ایشان را مورد اشاره و بیان قرآن داده سزاوار است به زوایای دیگر فضائل و کمالات این پیامبر جلیل الشان دقت شود.

«لَقَدْ کانَ فی‏ یُوسُفَ وَ إِخْوَتِهِ آیاتٌ لِلسَّائِلینَ؛ [یوسف/7]

به راستى در [سرگذشت‏] یوسف و برادرانش براى پُرسندگان عبرتهاست.»

رابطه پسر و دختر در فرهنگ قرآن

 

روابط دختران و پسران از نگاه قرآن

با نظر و نگاهی به آیات و روایات به روشنی در می‌یابیم که شرع مقدس اسلام در فردی‌ترین دستورات خود اجتماعی است و ارتباطات انسانی و اجتماعی را جزء اصلی‌ترین آموزه‌های خود قرار داده است. اگر بگوییم قرآن مجید آئین‌نامه ارتباطات است امری بدیهی را تأیید نموده‌ایم. رعایت حقوق شهروندی، نحوه ارتباط با والدین، همسایگان، خویشان، دوستان و محترم شمردن حریم بین محرم و نامحرم، آئین و آداب معاشرت، تعاون و مردم‌داری، صله رحم، رسیدگی به امور محرومان و مستمندان، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، خمس، زکات، نماز و ... از اصلی‌ترین مأموریت‌ها و عبادت‌های فردی و اجتماعی مسلمانان به شمار می‌آیند. با اندکی تأمل پی خواهیم برد که در تمامی آن عبادات، ارتباطات انسانی، اجتماعی بودن و مسئولیت‌های جمعی موج می‌زند.

اصحاب اَیکَـــه و قوم تُبَع در قرآن

پرسش:
منظور از «أَصحَب الاَیْکَةِ" وَ "قَوْمُ تُبَّعٍ» در آیه 14 سوره «ق» چه کسانی هستند.؟

پاسخ:
«ایکه» به معنى درختان فراوان و در هم پیچیده،و یا به تعبیر دیگر بیشه مانند است، و اصحاب الایکه گروهى از قوم شعیب هستند که در غیر شهر مدین زندگى مى کردند، شهرى که داراى درختان بسیار بود.

و منظور از «قوم تبع» گروهى از مردم یمن است زیرا (تبع) لقبى است براى پادشاهان یمن به اعتبار این که مردم از آن ها تبعیت مى کردند، و ظاهر تعبیر قرآن در این جا و در یک آیه دیگر (دخان/ 37) خصوص یکى از پادشاهان یمن است که در بعضى از روایات نام او (اسعد ابو کرب) ذکر شده ، و جمعى معتقدند که او مرد مؤمنى بود، و مردم را به پیروى از دعوت انبیاء فرا مى خواند، هر چند با او مخالفت کردند.(1)

«تُبّع» از ریشه "تَبِعَ" و در لغت به معنی پیروی کردن است؛ خواه به طور دنبال کردن و تعقیب باشد، خواه از نظر پذیرفتن دستور و اطاعت کردن.(2) و در اصطلاح به رؤسایی گفته می­ شود که به خاطر پیروی بعضی از آن ها از بعضی دیگر در ریاست و سیاست این چنین نامیده شده­ اند و نیز گفته شده «تُبّع» فرمانروایی است که قومش از وی پیروی می­ کنند و جمعش "تبابعه" است.(3)

از امام رضا (علیه السلام) پرسیدند: چرا تبّعِ پادشاه، تبّع نامیده شده است؟ حضرت فرمود: «زیرا او جوانى بود نویسنده و براى پادشاه قبل از خود نویسندگى مى‏ کرد و نوشتن را با جمله‏ "باسم اللَّه الّذی خلق صیحا و ریحا" (به نام خداوندى که باد و فریاد را آفرید) آغاز مى‏ کرد. پادشاه به او گفت: بنویس "به نام پادشاه رعد" (یعنی نام خودش) او گفت: خیر، نوشتن را فقط با نام معبود خودم آغاز مى‏ کنم، سپس خواسته تو را در نظر مى‏ گیرم، لذا خداوند این ویژگى او را شکر نمود و پادشاهى آن پادشاه را به او اعطاء کرد و مردم در این مورد تابع او شدند و لذا تبّع نامیده شد.»(4)

در تواریخ آمده: «تبّع» در قرن پنجم میلادی به سوی مکه لشکر کشی می­ کند تا خانۀ خدا را خراب کند ولی به بیماری سختی مبتلا می­شود، پزشکان چاره و درمان او را، انصراف از سوء قصدش به کعبه می­ بینند، چون منصرف می­ شود، بهبودی می­ یابد و کعبه را محترم می­ دارد و برای نخستین بار بر آن پرده یا پیراهن می­ پوشاند.(5)

او مدت یک ماه هر روز صد شتر را نحر مى‏ کرد و با گوشت آن مردم را اطعام مى‏ نمود. بعد از مدتى، رو به جانب مدینه نهاد و اقوامى از مردم یمن بنام «غسان» را در آن جا اسکان داد، آن ها کسانى بودند که بعدها در زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) هسته‏ هاى اولیه انصار را تشکیل دادند.(6)

اکنون در مکه نیز محلی است که آن را «دارالتّبابعه» می­ گویند.(7)

ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــ
^{(1) تفسیر نمونه ج 22 ص240.
(2) راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودى، بیروت، دارالعلم، 1412 ق‏ ،اول‏،ص162.
(3) همان، ص163.
(4) شیخ صدوق، محمد بن على‏؛ عیون اخبارالرضا علیه السلام، ترجمه حمید رضا مستفید وعلى اکبرغفارى،‏ تهران،‏ صدوق،1372 ش‏، اول،ج1، ص509.
(5) خرمشاهی، بهاءالدین؛ دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، دوستان و ناهید، 1377ش، اول، ج 1، ص 472.
(6) عزیزى، یوسف؛ ‏داستان پیامبران یا قصه‏هاى قرآن از آدم تا خاتم‏، تهران،‏ هاد ،1380 ش،‏ اول،‏ ص669.
(7) تفسیر نمونه، پیشین، ج 21، ص 196.}
 

داستانی زیبا از تأثیر قرآن بر دل

مرا بخوانید تا به شما پاسخ دهم . غافر آیه ۶۰

من معنی قرآن را متوجه نمیشوم
==================

روز یعنی امام زمــــان (عج)

عده ای در اطراف امام صادق(ع) نشسته بودند

و قرآن می خواندند

قاری خواند: والشمس وضحیــــها..

امام گفت: خورشید محمد (ص) است که دین را برای

مردم روشن کرد

قاری گفت: والقمر اذا تلـــیها...

امام دوباره فرمود: ماه علی است بعد از محمد

قاری خواند: والنهار اذا جلیـــها..

امام فرمودند:

روز ، مهدی است که تاریکی های ظلم را مانند پرده می درد.

شهادت صادق آل محمد (ص) ششمین امام شیعیان

تسلیت باد .

قومی که میمون شدند

اصحاب سبت(یاران شنبه)

نزدیک ساحل دریای سرخ، در بندر أیله عده ­ای از دودمان بنی ­اسراییل در زمان حیات حضرت داوود زندگی می­کردند.که می­بایست مسلک پدران و نیاکان خود را تعقیب کنند و روز شنبه را به عبادت پروردگار خویش بپردازند؛ و طبق آیین­شان شکار در روز شنبه را حرام بدانند.
کالای استراتژیک این شهر ماهی بود و بیشتر اهالی آن از راه صید ماهی امرار معاش می­کردند. از آن­جا که خداوند می­خواست این قوم را در معرض امتحان قرار دهد، زمینه ­ی آزمایش را این­گونه برایشان رقم زد:
ماهیان دریا که شنبه را روز امن و امان یافته بودند، به خواست و مشیت خداوند به کناره­ی دریا میآمدند و چنان روی آب را پر می­کردند که با تلاش اندک و در زمان کم، صیادها می­توانستند تعداد زیادی ماهی بگیرند. اما روزهای دیگر برای ماهیان نا امن بود، و از کناره­ی دریا فاصله می­گرفتند به گونه ­ای که صید آن­ها به سختی صورت می­گرفت.
همین امر باعث طمع عده ای از مردم شد آنها متوسل به حیله و فریب شدند به این صورت که در کنار دریا، حوضچه ­ها و استخرهایی را ساختند تا بتوانند از راه جوی­ و کانال­های متعدّدی که به دریا راه پیدا کرده­اند؛ ماهی­ها را جمع کنند.صبح شنبه­ کانال­ها را می­گشودند تا ماهی­ها به حوضچه ­ها وارد شوند و در آخرِ روز که ماهی­ها قصد بازگشت می­کردند، دریچه ­ها را می­بستند و روز یک­شنبه­ ماهیان به دام افتاده در حوض­ها را صید می­کردند.

با شروع این بدعت؛ ساکنان شهر به تدریج به سه طایفه تقسیم شدند:

1. بیشتر اهالی شهر به بدعت گذاران فریبکار پیوستند و با ایشان همکار و هم نوا شدند

2. اندکی از خدا باوران که ایمان در اعماق قلبشان رسوخ کرده بود، با صلابت و یقین تمام در مقابل این بدعت ایستادند و با سلاحِ موعظه و نصیحت به مبارزه با این فریبکاری و حیله ­ی آشکار پرداختند.

3. کسانی هم بدون موضع و بی­طرف بودند؛ نه همگام با گناه­کاران بودند تا به این حرام آشکار دست یازند؛ و نه با واعظان غیور هم­نوا می­شدند و نهی از منکر می­کردند؛ از این روی نه به شکار ماهی در روزهای شنبه می­پرداختند و نه متعرّض ماهی­گیران متخلّف می­شدند.

(که بحث رو گروه سوم هست)

مومنان پس از اثر نکردن حرفهایشان هجرت کردند، در شب هجرت مومنان عذاب الهی نازل شد:

فلمّا نسوا ماذکّروا به أنجینا الّذین ینهون عن السّوء و أخذنا الّذین ظلموا بعذاب بئیس بما کانوا یفسقون

پس هنگامی که آن­چه را بدان تذکّر داده شده بودند، از یاد بردند، کسانی را که از [کار] بد باز میداشتند نجات دادیم؛ و کسانی را که ستم کردند، به سزای آن­که نافرمانی می­کردند، به عذابی شدید گرفتار کردیم.

(یعنی جمعیت ساکتین و بی تفاوتها همراه گناهکاران گرفتار عذاب الهی شدند)

_______________________________________________________

1. آیا به گناههای اطرافمون معترض میشیم یا جز جمعیت ساکتین هستیم ... ؟

2.ملاک، اثرِِِ امر به معروف و نهی از منکر نیست.

ملاک، انجام واجب الهی هست.چه آنکه احتمال اثر در اغلب موارد وجود دارد

3.امر به معروف و نهی از منکر هم وظیفه است و هم حق

4.زبان نرم، شیوه مناسب برخورد ،اطلاع از معروف و منکر از لوازم ضروری این امر مهم است

قدر نماز را بدانیم

روزی حضرت علی علیه السلام بر جمعی وارد شده و از آنها سؤال فرمودند: آیا می دانید امید بخش ترین آیه قرآن کدام است؟! هرکس به فراخور حال خویش آیه ای را عنوان کرد:

بعضی گفتند: آیه «إِنَّ اللّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ/ خداوند جز شرک، گناهان دیگر را می بخشد.»

سوره نساء/آیه ۴۸.

 

* بعض دیگر بر آن بودند که این آیه است؛ «وَ مَنْ یَعْمَلْ سُوءًا أَوْ یَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ یَسْتَغْفِرِ اللّهَ یَجِدِ اللّهَ غَفُورًا رَحیماً/ هرکس خلافکار و ظالم باشد ولی استغفار کند، خداوند را بخشنده و مهربان خواهد یافت.» سوره نساء/ آیه ۱۱۰.

 

* عدّه ای اظهار داشتند آیه «یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلی‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً/ای بندگان من که در حقّ خود اسراف کرده اید! از رحمت خدا مأیوس نشوید، زیرا او همه گناهان را می بخشد.»

سوره زمر/آیه ۵۳.

 

* تعدادی هم نظر به این آیه داشتند؛ «وَ الَّذینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَهً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللّهُ/کسانی که اگر کار زشتی انجام دادند و به خودشان ظلم کردند، یاد خداوند می کنند و برای گناهان خویش استغفار می نمایند، و کیست جز خداوند که گناهان را ببخشد.»

سوره آل عمران/آیه ۱۳۴.

                                 

بعد از اینکه حضرت نظرات آنان را شنید، فرمودند: از حبیبم رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم که فرمود: امید بخش ترین آیه در قرآن این آیه است: «وَ أَقِمِ الصَّلاهَ طَرَفِیَ النَّهارِ وَ زُلَفًا مِنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ»

سوره هود/آیه۱۱۴.

سپس پیامبر صلی الله علیه و آله ادامه دادند: «یا علی! سوگند به خداوندی که مرا بشیر و نذیر به سوی مردم مبعوث کرد، وقتی که انسان برای نماز وضو بگیرد، گناهانش ریخته می شود، و زمانی که رو به قبله کند، پاک می شود. یا علی! مثال اقامه کننده نمازهای روزانه، مثل کسی است که هر روز پنج مرتبه در نهر آبی که جلوی منزل اوست خود را شستشو کند.

                           (تفاسیر مجمع البیان و کنزالدقائق.)

از نماز کمک بگیریم

وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاة [بقره 43]
کمک بگیرید از صبر و نماز
خداوند که خالق ما است و از اسرار درون ما آگاه، می داند در مشکلات ،ما باید چه کنیم ؛ می فرماید از صبر و نماز کمک بگیرید.

داستانک:

ابو على سینا، حکیم ایرانى ، که باعث افتخار مشرق زمین است ، در این باره نیز چنین گفته است :
هر گاه در مسئله اى از مسائل ، به مشکلى برخورد مى کردم و در حل آن حیران مى شدم ، وضو مى گرفتم و به مسجد جامع شهر مى رفتم ، دو رکعت نماز به جا مى آوردم و از خالق بى همتاى دانا و توانا استمداد مى کردم ، پس ‍ از نماز و بیرون آمدن از مسجد به نحوى به من الهام مى شد و آن مشکل به آسانى برایم حل مى گردید.
همچنین درباره ملا صداراى شیرازى ، آن عارف و فیلسوف اسلامى (صاحب اسفار) گفته شده است : زمانى که ایشان در کهک قم مشغول مطالعه و نوشتن فلسفه بود اگر مشکل و معمایى برایش پیش مى آمد فورا به شهر مقدس قم حرکت کرده و در حرم حضرت معصومه علیها السلام بعد از زیارت آن بانو، دو رکعت نماز مى خواند و به واسطه آن ، مشکل خود را حل مى کرد و همان نماز کلید حل مشکل او مى شد.

[منبع: سجاده عشق ؛ نوشته نعمت الله صالحی حاجی آبادی ؛ بخش هفتم]

شوخی :
اما بعضی از مردم در مشکلات می گویند : استعینوا بالموسیقی و السیگار
در مشکلات به جای آنکه از نماز و صبر کمک بگیرند از موسیقی و سیگار و ... برای آرامش و دیگر مسایل کمک می گیرند

خواص هفت آیه پر فضیلت

على علیه السلام گفت : رسول اکرم صلى اللّه علیه و آله روزى فرمود: یا على خواهى تو را چیزى آموزم که اگر خلق هفت آسمان و زمین جمع گردند نتوانند به تو بدى و آسیبى رسانند و هیچ کس بر تو ظفر نیابد. گفتم : بلى .
فرمود: هفت آیه در قرآن است .
آن را این گونه بر خود بخوان و بدم .
اول : از پیش رو،
دوم : پشت سر،
سوم : بالاى سر،
چهارم : به سوى پایین ،
پنجم : بر طرف راست ،
ششم : بر طرف چپ
و هفتم : بر تمام اعضاء.

یا على ! هر کس این هفت آیه را بخواند یا با خود دارد حق سبحانه و تعالى هفتاد هزار بدى را از نامه عمل او دور کند و هفتاد هزار حسنه در نامه عمل او نویسد و هفتاد هزار قصر در بهشت برایش بنا کند و هفتاد هزار حور و قصور و غلمان به او کرامت فرماید و هفتاد هزار حله از حریر و دیباى بهشتى به او بپوشاند چنان که صفت آنها را حق داند و دیگرى نداند.
یا على ! هر کس این هفت آیه را بخواند و با خود دارد خداوند در روز قیامت دارنده او را به حرمت این آیات ببخشد اگر چه مستوجب کیفر باشد.
و باز فرمود: یا على ! هر که آن را بخواند و به خود بدمد اگر نزد امراء و حکام رود البته عزیز و مکرم باشد اگر چه بر او خشم گرفته باشند، نرم گرداند. (و آن هفت آیه این است
قل لن یصیبنا الا ما کتب اللّه لنا هو مولانا و على اللّه فلیتوکل المومنون .

(سوره توبه ، آیه 51)

بگو هرگز نرسد ما را مگر آنچه را نوشت خدا بر ما، اوست صاحب اختیار ما و بر خدا توکل کنند گروندگان .

و ان یمسسک اللّه بضر فلا کاشف له الا هو و ان یمسسک بخیر فهو على کل شى ء قدیر

(سوره انعام ، آیه 17)

و اگر برساند تو را خداى سختى پس نیست بازدارنده مر آن را مگر او و اگر برساند به تو نیکویى پس او بر هر چیزى تواناست .

و ما من دابه فى الارض الا على اللّه رزقها و یعلم مستقرها و مستودعها کل فى کتاب مبین

(سوره هود، آیه 6)

و نیست هیچ جنبنده اى در زمین مگر بر خداست روزى او و مى داند قرارگاهش و آرامگاهش را به جملگى در کتابى روشن است .

انى توکلت على اللّه ربى و ربکم ما من دابه الا هو اخذ بناصیتها ان ربى على صراط مستقیم

(سوره هود، آیه 56)

همانا من توکل کردم بر خداى پروردگارم و پروردگار شما نیست هیچ جنبنده مگر که اوست گیرنده موى پیشانیش را همانا پروردگار من بر راه راست است .

و کاین من دابه لا تحمل رزقها اللّه یرزقها و ایاکم و هو السمیع العلیم .

(سوره عنکبوت ، آیه 60)

و چه بسیار جنبنده که بر نمى دارد روزى خود را، خدا روزى مى دهد او را و شما را و او شنواى داناست .

ما یفتح اللّه للناس من رحمه فلا ممسک لها و ما یمسک فلا مرسل له من بعده و هو العزیز الحکیم .

(سوره فاطر، آیه 2)

آنچه گشاده گرداند خدا براى مردمان از رحمت ، پس نیست باز گیرنده مر آن را و آنچه را باز گیرد پس نیست فرستنده مر او را بعد از گرفتن او و اوست غالب درست کردار.

و لئن سالتهم من خلق السموات و الارض لیقولن اللّه قل افرایتم ما تدعون من دون اللّه ان ارادنى بضر هل هن کاشفات ضره او ارادنى برحمه هل هن ممسکات رحمته قل حسبى اللّه علیه یتوکل المتوکلون .

(سوره الزمر، آیه 38)

و اگر بپرسى از ایشان کى آفرید آسمان ها و زمین را هر آینه خواهند گفت البته خداست . بگو خبر دهید که آنچه را مى خوانید از غیر خدا اگر خواست به من خداى ضررى را آیا ایشانند دفع کننده ضررش یا اگر خواست به من رحمت و احسانى آیا ایشانند بازدارندگان رحمتش . بگو که بس است مرا خدا بر او توکل مى کنند توکل کنندگان .