(أَ لَمْ تَرَوْا أَنَّ اللّهَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی اْلأَرْضِ وَ أَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللّهِ بِغَیْرِ عِلْم وَ لا هُدًی وَ لا کِتاب مُنیر)؛ [1]
آیا ندانسته اند که خدا آنچه را که در آسمان ها و زمین است، مسخّر شما ساخته و نعمت های ظاهر و باطن خود را بر شما تمام کرده است؟ و برخی از مردم درباره خدا بی آنکه دانش و رهنمود و کتابی روشن داشته باشند، به مجادله بر می خیزند .
درآمد :
یکی از کلیدواژه‌های قرآن کریم، نهج‌البلاغه و جوامع حدیثی دیگر، واژة «فتنه» و مشتقات آن است.(1) کاربرد‌های قرآنی «فتنه» بسیار متفاوت‌اند؛ چنان‌که در روایات و کلمات بزرگان نیز این واژه، در معانی گوناگونی به کار رفته است. ترتیب منطقی بحث اقتضا می‌کند که نخست، از مفهوم فتنه و ماهیت آن سخن گوییم. فتنه چیست؟ موارد کاربرد آن کدام‌اند؟ و چرا این واژه به کار رفته است؟ پس محور اول از مبادی تصوری بحث، این است که مفهوم فتنه روشن شود تا تصور صحیحی از آن داشته باشیم.
محکم ترین دستگیره های ایمان چیست؟
از امام صادق «صلوات الله علیه» منقول است که حضرت در روایتی فرمودند:
پیغمبر اکرم«صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم» به اصحابشان فرمودند:
«اَی عُرَی الْإِیمَانِ اَوْثَقُ»، در میان دستگیره های ایمان کدامیک محکم تر است؟
در جواب عرض کردند:
«اللَّهُ وَ رَسُولُهُ اَعْلَمُ»،
خدا و پیامبرش بهتر می دانند؛
«وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الصَّلَاةُ»،
و برخی از اصحاب گفتند: نماز؛
«وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الزَّکاةُ»، برخی دیگر گفتند: زکات؛
هر یک از اصحاب با اینکه گفتند: خدا و پیامبرش بهتر می دانند؛ اظهار نظر کردند.
بعد از اینکه اظهارنظرها تمام شد، پیامبر صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم فرمودند:
«لِکلِّ مَا قُلْتُمْ فَضْلٌ وَ لَیسَ بِهِ»،
این هایی اسم بردید، همه فضیلت دارند و دستگیره و نجات بخش هستند،
امّا من به دنبال محکم ترین آن ها هستم که اگر انسان به آن متمسّک شد
و آن را پیشه گرفت، هیچ گاه سرنگون نمی شود و به هلاکت نمی رسد.
سپس حضرت فرمودند:
«وَ لَکنْ اَوْثَقُ عُرَی الْإِیمَانِ الْحُبُّ فِی اللَّهِ وَ الْبُغْضُ فِی اللَّهِ»،
محکم ترین دستگیره ایمان این است که انسان دوستی و دشمنی اش
با دیگران بر محور خدا باشد نه هوای نفس
حضرت معیار می دهند، اگر کسی را دوست داری برای خدا دوست بدار نه برای غیر خدا
حضرت در ادامه فرمودند:
«وَ تَوَالِی اَوْلِیاءِ اللَّهِ»،
و رابطه دوستی و سرپرستی با کسانی برقرار کن که دوستان خدا هستند؛
یعنی اگر در روابط اجتماعی می خواهی با کسی رفیق شوی ، برو کسی را پیدا کن که از اولیاء خدا است.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه وآله وسلّم:
أَوْثَقُ عُرَی الْإِیمَانِ الْحُبُّ فِی اللَّهِ وَ الْبُغْضُ فِی اللَّهِ وَ تَوَالِی أَوْلِیاءِ اللَّهِ وَ التَّبَرِّی مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ
محکم ترین دستگیره های ایمان ، دوستی برای خدا و دشمنی برای خدا
و دوست داشتن اولیاء خدا و بیزاری جستن از دشمنان خداست.
منبع: بحارالانوار ج66، ص242؛ کافی ج2، ص125؛ وسائل ج16، ص177، شماره21284
چهل حدیث ناب در بتب زیارت امام حسین (ع)
و عزاداری و تعظیم شعائر حسینی
تقدیم به زوار پیاده روی اربعین حسینی
بر اساس نقل روایات صحیح و معتبر، پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) برای امت اسلامی دو چیز گران بها و ارزشمند به عنوان یادگار و ودیعه تا روز قیامت گذاشت که عبارت اند از: قرآن و عترت آن حضرت. امام صادق (علیه السلام) خود یکی از همان عترت پاک رسول خدا است؛ کسی که هم عالم به قرآن بود و هم عامل به آن. بدین جهت، چهره قرآنی این امام معصوم را در نوشتاری کوتاه تقدیم علاقه مندان می کنیم.
شاید برای خودسازی نتوان نتوان حدیثی کاملتر از این حدیث از امام صادق علیه السلام پیدا نمود. چنانچه آیت الله سید علی قاضی برای گذشتن از نفس اماره و خواهش های نفسانی، به شاگردان و مریدان سیر و سلوک الی الله دستور می دادند روایت عنوان بصری را بنویسند و بدان عمل کنند; یعنی، یک دستور اساسی و مهم، عمل طبق مضمون این روایت بود. علاوه بر این می فرمودند: باید آن را در جیب خود داشته باشند و هفته ای یکی دو بار آن را مطالعه نمایند. این روایت، بسیار مهم است و حاوی مطالب جامعی در بیان کیفیت معاشرت و خلوت و کیفیت و مقدار غذا و کیفیت تحصیل علم و کیفیت حلم و مقدار شکیبایی و بردباری و تحمل شدائد در برابر گفتار هرزه گویان، و بالاخره مقام عبودیت و تسلیم و رضا و وصول به اعلا ذروه عرفان و قله توحید است. (1)
امام صادق(ع) در آخرین لحظات عمر شریفشان توصیه به نماز کردند و فرمودند شفاعت من به کسی که نماز را سبک بشمارد نمیرسد.
در ایام شهادت امام صادق(ع) جا دارد به وصیت و توصیههای حضرت در آخرین لحظات عمر شریفشان به شیعیان دقت کنیم تا انشاءالله به برکت این ایام بهره‌ای از معارف عترت(ع) داشته باشیم.
قال علی (ع) :
النَّاسُ فِی الدُّنْیَا عَامِلاَنِ: عَامِلٌ عَمِلَ فِی الدُّنْیَا لِلدُّنْیَا، قَدْ شَغَلَتْهُ دُنْیَاهُ عَنْ آخِرَتِهِ، یَخْشَى عَلَى مَنْ یَخْلُفُهُ الْفَقْرَ وَیَأْمَنُهُ عَلَى نَفْسِهِ فَیُفْنی عُمُرَهُ فِی مَنْفَعَةِ غَیْرِهِ، وَعَامِلٌ عَمِلَ فِی الدُّنْیَا لِمَا بَعْدَهَا، فَجَاءَهُ الَّذِی لَهُ مِنَ الدُّنْیَا بِغَیْرِ عَمَل، فَأَحْرَزَ الْحَظَّیْنِ مَعاً، وَمَلَکَ الدَّارَیْنِ جَمِیعاً، فَأَصْبَحَ وَجِیهاً عِنْدَ اللّهِ، لاَ یَسْأَلُ اللّهَ حَاجَةً فَیَمْنَعُهُ.
امام علیه السلام فرمود :
مردم در دنیا دو گروهند: گروهى تنها براى دنیا تلاش مى کنند و دنیایشان آنان را از آخرتشان بازداشته است. نسبت به بازماندگان خود از فقر وحشت دارند ولى از فقر خویش (براى جهان دیگر) خود را در امان مى دانند، ازاینرو عمر خود را در منافع دیگران فانى مى سازند (و دست خالى به آخرت مى روند). گروه دیگر براى آنچه بعد از دنیاست تلاش مى کنند؛ سهم آنان بدون نیاز به کار و کوشش فراوان از دنیا به آنهامى رسد.چنین کسانى هردوسودرابرده اندوهردو سرارا باهم مالک شده اند. آنها در درگاه خدا آبرومندند و هرچه بخواهند خداوند از آنها دریغ نمى دارد.
قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام):
إِنَّ الْمَرْءَ یَحْتَاجُ فِی مَنْزِلِهِ وَ عِیَالِهِ إِلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ
یَتَکَلَّفُهَا وَ إِنْ لَمْ یَکُنْ فِی طَبْعِهِ ذَلِکَ:
مُعَاشَرَةٌ جَمِیلَةٌ
وَ سَعَةٌ بِتَقْدِیرٍ
وَ غَیْرَةٌ بِتَحَصُّنٍ.
امام صادق علیه السلام فرمود:
هر مردی براى اداره منزل و خانواده خود به سه خصلت نیاز دارد،
اگر «این خصلت ها» در طبیعت او نباشد،
باید خود را به سختی بیاندازد تا آنها را بدست آورد:
1 خوش رفتارى
2 گشاده دستى سنجیده
3 غیرت براى حفاظت از اهل منزل
تحف العقول، النص، ص: 322.
