روزی مأمون به امام رضا (علیه السلام) عرض کرد: بزرگ ترین فضیلت امیر مؤمنان (علیه السلام) که قرآن بر آن دلالت کند چیست؟ امام رضا (علیه السلام) فرمود: همانا آیه مباهله است. خدای عزّوجلّ فرمود:
دنیا و آخرت در قـــرآن و احادیث
مقــدمــه
بنا بر تعلیمات اسلامی، استفاده از دنیا و بهره مندی از آن بد نیست و چیزی که در این میان بد است؛ حب دنیا و وابستگی به آن است. کسانی که بنا به حب دنیا داشتن، دنیا خویش را آباد، ولی آخرت خویش را تباه ساخته اند؛ در فردای قیامت یار و یاوری نخواهند داشت و سر و کارشان با عذاب الهی است.
دنیا مقدمه ی آخرت
حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می فرماید: «الدّنیا مزرعة الاخرة؛[1] دنیا مزرعه آخرت است»
پیام این حدیث کوتاه ولی پر مغز، این است که از دنیا باید به مانند یک مزرعه به سود آخرت استفاده کرد. بهتر است برای روشن تر شدن بحث، به یک حدیث دیگر از امیر بیان علی (علیه السلام) تمسک جوییم. آن حضرت وقتی برای عیادت یکی از اصحابش ــ علاء بن زیاد حارثی ــ رفته بودند، از آنجا که منزل علاء را وسیع دیدند؛ گفت که این منزل وسیع به چه کار دنیایت می آید، آگاه باش که در آخرت به چنین سرای وسیعی نیاز بیشتری داری. سپس حضرت اضافه فرمود:
«بَلَى إِنْ شِئْتَ بَلَغْتَ بِهَا الْآخِرَةَ تَقْرِی فِیهَا الضَّیْفَ وَ تَصِلُ فِیهَا الرَّحِمَ وَ تُطْلِعُ مِنْهَا الْحُقُوقَ مَطَالِعَهَا فَإِذاً أَنْتَ قَدْ بَلَغْتَ بِهَا الْآخِرَة؛[2]
بله می توانی بوسیله ی آن به ثواب آخرت برسی (دنیا مزرعه آخرت است)، بدینگونه که در آن از مهمانان پذیرایی کنی و صله ی رحم در آن بجا آوری وحقوق الهی را ـ در این خانه ــ برپا داری، پس در چنین حالی به ثواب آخرت رسیده ای.
قال علی (ع) :
النَّاسُ فِی الدُّنْیَا عَامِلاَنِ: عَامِلٌ عَمِلَ فِی الدُّنْیَا لِلدُّنْیَا، قَدْ شَغَلَتْهُ دُنْیَاهُ عَنْ آخِرَتِهِ، یَخْشَى عَلَى مَنْ یَخْلُفُهُ الْفَقْرَ وَیَأْمَنُهُ عَلَى نَفْسِهِ فَیُفْنی عُمُرَهُ فِی مَنْفَعَةِ غَیْرِهِ، وَعَامِلٌ عَمِلَ فِی الدُّنْیَا لِمَا بَعْدَهَا، فَجَاءَهُ الَّذِی لَهُ مِنَ الدُّنْیَا بِغَیْرِ عَمَل، فَأَحْرَزَ الْحَظَّیْنِ مَعاً، وَمَلَکَ الدَّارَیْنِ جَمِیعاً، فَأَصْبَحَ وَجِیهاً عِنْدَ اللّهِ، لاَ یَسْأَلُ اللّهَ حَاجَةً فَیَمْنَعُهُ.
امام علیه السلام فرمود :
مردم در دنیا دو گروهند: گروهى تنها براى دنیا تلاش مى کنند و دنیایشان آنان را از آخرتشان بازداشته است. نسبت به بازماندگان خود از فقر وحشت دارند ولى از فقر خویش (براى جهان دیگر) خود را در امان مى دانند، ازاینرو عمر خود را در منافع دیگران فانى مى سازند (و دست خالى به آخرت مى روند). گروه دیگر براى آنچه بعد از دنیاست تلاش مى کنند؛ سهم آنان بدون نیاز به کار و کوشش فراوان از دنیا به آنهامى رسد.چنین کسانى هردوسودرابرده اندوهردو سرارا باهم مالک شده اند. آنها در درگاه خدا آبرومندند و هرچه بخواهند خداوند از آنها دریغ نمى دارد.
ألا ان فیه علم ما یاتى، و الحدیث عن الماضى، و دواء دائکم، و نظم ما بینکم.
آگاه باشید! در این کتاب الهى است علم هر آنچه که خواهد آمد و سخن هر آنچه که گذشته است و دواى درد شما و نظم آنچه که در میان شما باید باشد.1
من شَفَع له القرآن یوم القیامة شُفّع فیه، و من مَحَل به القرآن یوم القیامة صُدّق علیه.
کسى را که قرآن در قیامت شفاعت کند، شفاعتش قبول شود و کسى که قرآن از او شکایت نماید، شکایتش پذیرفته مى شود.2
أنزل علیه الکتاب نورا لا تطفا مصابیحه و سراجا لا یخبو توقّده، و بحرا لا یدرک قعره، و منهاجا لا یضل نهجه، و شعاعا لا یظلم ضوءه، و فرقانا لا یخمد برهانه، و تبیانا لا تهدم أرکانه، و شفاء لا تخشى أسقامه، و عزا لا تهزم أنصاره، و حقا لا تخذل أعوانه.
خداوند قرآن را بر پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرو فرستاد، در حالى که نورى است که قندیل هاى آن خاموش نمى شود و چراغى است که افروختن آن فرو نمى نشیند و دریایى است که ژرفاى آن پیدا نمى شود و راهى است که رفتن در آن گمراهى ندارد و شعاعى تابان است که روشنى آن پایان ندارد و جدا کننده حق و باطل است که دلیل و برهانش سست نمى گردد و بنایى است که پایه هاى آن ویران نمى شود و شفابخشى است که با وجود آن بیمارى ها موجب ترس و بیم نمى شود و ارجمندى است که یارانش شکست نمى خورند و حقى است که مددکاران آن مغلوب نمى شود. 3
•*✿*• السلام علیک یا شهر الله الاکبر •*✿*•
•*✿*• و یا عید اولیائه •*✿*•
قال الله تبارک و تعالى:
یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب على الذین من قبلکم لعلکم تتقون.
خداوند تبارک و تعالى مى فرماید:
اى کسانى که ایمان آورده اید روزه بر شما نوشته (واجب) شد،
چنانکه بر آنان که پیش از شما بوده اند واجب شده بود باشد که پرهیزگار شوید.
سوره بقره آیه 183
امام علی علیه السلام: خداوند او را در زمانى فرستاد که روزگارى بود پیامبرى برانگیخته نشده بود ، و مردم در خوابى طولانى به سر مى بردند.
چهار ویژگی شایسته انسان
قالَ عَلِیٌّ اَمیرَالمُؤمِنینَ عَلَیهِ السَّلامُ:
طُوبی لِمَن ذَکَرَ المَعادَ وَ عَمِلَ لِلحِسابِ وَ قَنِعَ بِالکَفافِ وَ رَضِیَ عَنِ اللهِ (نهج البلاغه، کلمات قصار 44، صفحه 477)
آیت الله شیخ مجتبی تهرانی(ره):
حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) فرمودند:
- خوشا به حال کسی که همیشه به یاد آخرت و معاد باشد
- و کار و تلاشی که انجام می¬دهد برای روز حساب باشد
- و قناعت کند به آنچه خداوند روزی او کرده است
- و از خداوند متعال راضی باشد.
حضرت علی (ع) می فرماید: خوشا به حال انسانی که این چهار چیز در او باشد:
اوّل: آخرت و معاد را فراموش نکند.
ازجمله ایشان معلوم می¬شود یکی از امور بسیار مهمّی که باعث لغزش و هلاکت انسان می¬شود، همانا فراموش کردن مرگ و قیامت و... می¬باشد.
دوّم: در قیامت مواقف متعددّی می¬باشد ولی حضرت موقف حساب را ذکر می¬فرماید. این کار و تلاشی که می¬کنی، چون می¬دانی حساب از تو می¬خواهند پس باید مراقبت کنی؛ هم در چگونگی وکیفیّت عمل و هم در مقدار و کمّیت آن برای پس دادن حساب.
سوّم: حضرت کفاف را می¬فرماید؛ یعنی به همان مقدار که گذران زندگی انسان است و محتاج به دیگران نباشد و خداوند روزی او کرده است قانع باشد. او زیاده خواهی ندارد، زیرا می¬داند آخرت در پیش روی اوست و آنچه به دست آورده، زیادی است میگذارد و می¬رود و حساب آن هم از او کشیده می¬شود.
چهارم: رضایت انسان ازخداوند در تمامی اوقات، احوال و مکان ها که شکر و سپاسگزاری او را به دنبال دارد. زیرا حوادث و بلاها و... که انسان به آنها مبتلا می¬شود، آزمایش و امتحان الهی بوده، یا به خاطر گناه، اشتباه، خطا و لغزش و در حقیقت عکسالعمل اعمال خود اوست. او بداند که همیشه نظر و در ِ رحمت، نعمت و مغفرت الهی به روی بندگان باز است و انسان با توبه و اصلاح اعمال و جبرانِ گذشته در حد توان می¬تواند از رحمت و مغفرت خداوند بهره¬مند شده و نه تنها شامل بخشش الهی شود، بلکه خداوند کریم به فضل خود آن بدی¬ها را هم تبدیل به خوبی¬ها و نعمت می¬کند.
اگراین چهار چیز در انسان درست باشد، دنیا و آخرت او درست خواهد شد.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی آیت الله شیخ مجتبی تهرانی(ره)
یکی از ویژگیهای ممتازی که خداوند آن را مخصوص اهل عترت(ع) قرار داده است، فصاحت کلام است. امام سجاد(ع) در خطبه تاریخی خود در کاخ یزید فرمود: «اى مردم به ما شش چیز عنایت شد و با هفت ویژگى برترى داده شدیم؛
أَیُّهَا النّاسُ! اُعْطِینا سِتّاً وَفُضِّلْنا بِسَبْع» که حضرت یکی از آن 6 چیز را فصاحت معرفی کردند.
حال توجه به این فضایل و ویژگی خاصی که خداوند آنها را تنها به اهلبیت عصمت و طهارت(ع) عطا کرده است، به قدری میتواند اهمیت داشته باشد که ممکن است افرادی که حتی اعتقادی به اسلام ندارند را به سمت تشیع بکشاند. امام رضا(ع) در روایتی فرمود: اگر مردم زیباییهای سخنان ما را میشناختند، بیشک از ما پیروی میکردند؛ إنّ النّاسَ لَو عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لَاتَّبَعُونا.» به این مناسبت خطبهای شگرف از امیرالمؤمنین(ع) را منتشر میکنیم که حضرت در آن از «الف» استفاده نکردهاند و در عین حال دارای معارف شگرف و عظیم است.
این خطبه را محمد باقر محمودی در کتاب «نهجالسعادة فی مستدرک نهجالبلاغة» با ذکر اسناد مختلف آورده است که به شرح ذیل است.