حق تقوی

{هرچیزی حقّی دارد،حقّ تقوا چیست؟}

 

پروردگار متعال در آیه 102 سوره "آل عمران" میفرماید:

 

"یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ"

 

(اى کسانى که ایمان آورده اید! آنگونه که حقِّ تقوا و پرهیزگارى است [حقِّ تقوا را به جای آورید ، از مخالفت فرمان] خدا بپرهیزید، و جز بر آیین اسلام از دنیا نروید)

امام صادق(علیه السلام) در تفسیر این آیه شریفه میفرماید:

در تفسیر" در المنثور" از پیامبر (ص) و در تفسیر" عیاشى" و" معانى الاخبار" از امام صادق ع نقل شده که در

تفسیر" حق تقوى" فرمودند" فِی قَوْلِهِ تَعَالَى اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ قَالَ:

1)     أَنْ یُطَاعَ فَلَا یُعْصَى

2)     وَ یُذْکَرَ فَلَا یُنْسَى

3)      وَ یُشْکَرَ فَلَا یُکْفَر"

 

حقّ تقوا و پرهیزگارى این است که پیوسته اطاعتِ فرمان {او} کنى ، و هیچ گاه معصیت ننمایى ، همواره به یاد {او} باشى ، و {او} را فراموش نکنى ، و در برابر نعمت هاى {او} شکرگذار باشى و کفرانِ نعمت {او} ننمایى

 

(شرح نهج البلاغه/ابن ابى الحدید_جلد۱۱_صفحه۱۸۵)
(تفسیر نمونه_سوره آل عمران_آیه102)

 

تلاوت قرآن در سیره معصومین

مقدمه

ماه رمضان ماه ارتباط و انس بیشتر با قرآن، همراه با خیر و برکت فراوان باز به

سوی ما رو کرده است. ما باید با بهره گیری از رحمت بی کران الهی در این ماه و

تضرع و خشوع به درگاه خالق بی نیاز از خوان کرم او بیشتر استفاده کنیم.

یکی از اعمال برجسته ماه مبارک رمضان ارتباط و انس بیشتر با قرآن است.

برای بهره گیری از انوار معنوی قرآن باید به دامان معصومان علیهم السلام چنگ بزنیم. آنان

در سخن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله همتای قرآن معرفی شده اند و از هم جدا نخواهند شد تا در

کنار حوض کوثر بر رسول خدا صلی الله علیه و آله وارد شوند.1 بنابراین شایسته است آنان را چراغ

راه خود قرار داده و از نوع ارتباط ایشان با کلام وحی الگو بگیریم؛ چرا که قرآن آنان

را هادی امت نامیده 2 و جز از راه اقتدا به ایشان به سر منزل مقصود نخواهیم

رسید.

قرآن در کلام امام علی (ع)

قرآن در نهج البلاغه

1. اخبار موجود در قرآن

ألا ان فیه علم ما یاتى، و الحدیث عن الماضى، و دواء دائکم، و نظم ما بینکم.
آگاه باشید! در این کتاب الهى است علم هر آنچه که خواهد آمد و سخن هر آنچه که گذشته است و دواى درد شما و نظم آنچه که در میان شما باید باشد.1

2. شفاعت قرآن

من شَفَع له القرآن یوم القیامة شُفّع فیه، و من مَحَل به القرآن یوم القیامة صُدّق علیه.
کسى را که قرآن در قیامت شفاعت کند، شفاعتش قبول شود و کسى که قرآن از او شکایت نماید، شکایتش پذیرفته مى شود.2

3. نورى تابناک

أنزل علیه الکتاب نورا لا تطفا مصابیحه و سراجا لا یخبو توقّده، و بحرا لا یدرک قعره، و منهاجا لا یضل نهجه، و شعاعا لا یظلم ضوءه، و فرقانا لا یخمد برهانه، و تبیانا لا تهدم أرکانه، و شفاء لا تخشى أسقامه، و عزا لا تهزم أنصاره، و حقا لا تخذل أعوانه.
خداوند قرآن را بر پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرو فرستاد، در حالى که نورى است که قندیل هاى آن خاموش نمى شود و چراغى است که افروختن آن فرو نمى نشیند و دریایى است که ژرفاى آن پیدا نمى شود و راهى است که رفتن در آن گمراهى ندارد و شعاعى تابان است که روشنى آن پایان ندارد و جدا کننده حق و باطل است که دلیل و برهانش سست نمى گردد و بنایى است که پایه هاى آن ویران نمى شود و شفابخشى است که با وجود آن بیمارى ها موجب ترس و بیم نمى شود و ارجمندى است که یارانش ‍شکست نمى خورند و حقى است که مددکاران آن مغلوب نمى شود.  3

شبی بهتر از هزار ماه

آیه

إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ[1]

ترجمه

همانا ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم.

نکته ها

خداوند، امور عالم را از طریق فرشتگان و با واسطه آنان به انجام می رساند. لذا در بسیاری از آیات قرآن، فعل ها و ضمیرهای مربوط به خداوند به صورت جمع آمده است. چنانکه در آغاز این سوره می فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ» ما قرآن را نازل کردیم. بر اساس نظر مفسّران،[2] قرآن دو بار نازل شده است. یکبار به صورت یکپارچه در شب قدر که این سوره به آن اشاره دارد و بار دیگر به صورت تدریجی در مدت بیست و سه سال دوره رسالت پیامبر. تعبیرات قرآن نیز درباره نزول این کتاب آسمانی دو گونه است. برخی با واژه «انزلنا» از ریشه انزال به معنای نزول دفعی آمده و برخی دیگر با واژه «نزلنا» از ریشه تنزیل به معنای نزول تدریجی آمده است.

از انضمام آیه «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ» با آیه «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ»[3] معلوم می شود که شب قدر در ماه رمضان است، امّا اینکه کدام یک از شب های ماه رمضان است، در قرآن چیزی بر آن دلالت ندارد و در روایات نیز به صورت مردّد میان یکی از سه شب آمده است. چنانکه از امام صادق علیه السلام در مورد شب قدر پرسیدند: آن حضرت فرمود: در شب نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم رمضان جستجویش کن.[4] البته معروف میان اهل سنّت آن است که شب بیست و هفتم رمضان، شب قدر است.

مرحوم علامه طباطبایی در ذیل آیه اول سوره قدر می نویسد : «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ» ضمیر در« انزلناه» به قرآن برمی گردد، و ظاهرش این است که: می خواهد بفرماید همه قرآن را در شب قدر نازل کرده، نه بعضی از آیات آن را، مؤیدش هم این است که تعبیر به انزال کرده، که ظاهر در اعتبار یکپارچگی است، نه تنزیل که ظاهر در نازل کردن تدریجی است. و در معنای آیه مورد بحث آیه زیر است که می فرماید:«وَ الْکتابِ الْمُبِینِ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةٍ مُبارَکةٍ»[5]، که صریحا فرموده همه کتاب را در آن شب نازل کرده، چون ظاهرش این است که نخست سوگند به همه کتاب خورده، بعد فرموده این کتاب را که به حرمتش سوگند خوردیم، در یک شب و یکپارچه نازل کردیم. پس مدلول آیات این می شود که قرآن کریم دو جور نازل شده، یکی یکپارچه در یک شب معین، و یکی هم به تدریج در طول بیست و سه سال نبوت که آیه شریفه «وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَی النَّاسِ عَلی مُکثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزِیلًا»[6]، نزول تدریجی آن را بیان می کند، و همچنین آیه زیر که می فرماید:« وَ قالَ الَّذِینَ کفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَیهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً کذلِک لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَک وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِیلًا» [7].

بنابر این، دیگر نباید به گفته بعضی[8] اعتنا کرد که گفته اند: معنای آیه" انزلناه" این است که شروع به انزال آن کردیم، و منظور از انزال هم انزال چند آیه از قرآن است، که در آن شب یکباره نازل شد نه همه آن.[9]

پیام ها

1- شب قدر، شب شکرگزاری و تشکر از خداوند است. زیرا مهم ترین نعمت خداوند بر بشر، یعنی قرآن نازل شده است. «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ»

2- ظرف و مظروف باید متناسب باشند. بهترین کتاب در بهترین شب بر بهترین انسان ها نازل می شود. «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ»[10]

----------------------------------------------------

منبع : حوزه نت

پی نوشت ها

[1] سوره قدر آیه 1

[2] تفسیر المیزان.

[3] بقره، 185.

[4] وسائل الشیعه، ج 10، ص 360.

[5] سوگند به کتاب مبین، ما آن را در شبى مبارک نازل کردیم. سوره دخان، آیه 3.

[6] ما قرآنى بر تو نازل کردیم که به صورت آیات جدا از هم مى‏باشد، تا آن را تدریجا و با آرامش بر مردم بخوانى. و به طور قطع این قرآن را ما نازل کردیم. سوره اسراء، آیه 106.

[7] آنان که کافر شدند گفتند: چرا قرآن یکباره بر او نازل نشد، بله یکباره نازل نکردیم، تا قلب تو را ثبات و آرامش بخشیم، و بدین منظور آیه آیه‏اش کردیم. سوره فرقان، آیه 32.

[8] مجمع البیان، ج 10، ص 518.

[9] طباطبایى، محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، 20جلد، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى - ایران - قم، چاپ: 5، 1374 ه.ش.

[10] محسن قرائتى، تفسیر نور، 10جلد، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن - تهران، چاپ: 4، 1389.

شرح اجمالی دعای روز سیزدهم رمضان

 

روز سیزدهم: تقوی

بسم الله الرحمن الرحیم

خدایا پاکیزه ام کن در این روز از چرک وکثافت

وشکیبائیم ده در آن به آنچه مقدر است شدنى ها

وتوفیقم ده در آن براى تقوى وهم نشینى با نیکان

به یاریت اى روشنى چشم مستمندان.
 

نکات کلیدی جزء سیزدهم قرآن

 

معارفی از جزء سیزدهم قرآن کریم

قرآن شناسی امام خمینی

 

 

▐♥ ▐قرآن‏شناسی از دیدگاه امام خمینی(ره)▐♥ ▐

قرآن شناسان تاکنون قرآن را از زاویه ‏های مختلف نگاه کرده‏ اند. همچنین افکار و اندیشه‏ های امام خمینی (ره) به عنوان یک قرآن شناس برجسته و تأثیرگذار بر مسلمانان از جهات گوناگون بررسی و تحقیق شده است. نویسنده مقاله حاضر کوشیده است تا قرآن‏شناسی امام را از نظر راه و رسم برخورداری از قرآن طرح و شرح کند.

ما امیدواریم که این مقاله از یک سو فتح بابی باشد برای قرآن‏ شناسی دیگران و از سوی دیگر، گامی هرچند کوچک در فراخوانی از همه آنان که مایلند در ویژه‏ نامه قرآن‏ شناسی امام خمینی ما را یاری رسانند.
 

قرآن در زندگی امام خمینی (ره)

قرآن در سیره امام خمینی (ره)

 

یکی از ویژگی های حضرت امام، این بود که در کنار کارهای مهم روزمرّه، هرگز برنامه تلاوت قرآن را ترک نمی کردند. آن چه مسلم است اینکه ایشان براساس یک برنامه مشخّص، روزانه چند جزء تلاوت می کردند. دختر حضرت امام در این باره می گویند: «برنامه امام این طور نبود که هر وقت بخواهند قرآن بخوانند، ایشان دقیقا و سر ساعت روزی هفت مرتبه قرآن می خواندند.»

نکات مهم جزء دوم قرآن

 

نکات کلیدی جزء دوم قرآن کریم

حرکت، سرعت، سبقت

فراز اول:

فَاسْتَبِقُواْ الْخَیرَْاتِ (148- بقره)

شرح دعای روز دوم ماه رمضان

شرح دعای روز دوم توسط آیت الله مجتهدی
 

چگونه بدانیم خدا از ما راضی است؟