مِشـــــکوة

(ما ولى امر «امامت و خلافت‏»خدا و گنجینه علم خدا و صندوق وحى خدائیم) (3)

پدر گرامى آن‏حضرت، امام باقر نیز (ع)مى ‏فرماید: نحن تراجمه وحى الله‏» (مامترجمان وحى خدائیم.) (4)

 

اقسام ایمان در قرآن

امام صادق(ع) مى‏ فرماید: «ایمان‏» در قرآن چهارگونه مطرح گشته‏ است:

1 اقرار زبانى:

خداوند مى‏فرماید:«یا ایهاالذین آمنوا خذوا حذرکم...» (اى‏ کسانى که «ایمان‏» آورده ‏اید با کمال دقت مراقب دشمن باشید (تا غافلگیرنشوید) و در دسته‏ هاى متعدد یا به صورت اجتماع ، (براى مبارزه) به راه افتید، در میان شما افرادى (منافق) وجوددارند که هم خودشان سست مى‏ باشند و هم دیگران را به سستى ‏مى‏ کشانند، اگر مصیبتى به شما برسد مى ‏گویند: خدا به ما نعمت‏ داد که با مجاهدان نبودیم تا شاهد صحنه ‏هاى دلخراش گردیم. واگر با خبر شوند که مومنان واقعى پیروز شده ‏اند و طبعا به‏ غنائمى نیز دست پیدا کرده ‏اند، همچون افراد بیگانه‏ اى که هیچ ‏ارتباطى میان آنها و مومنان نبوده، از روى حسرت مى ‏گویند: اى‏ کاش ما هم با مجاهدان بودیم و سهم بزرگى نصیب ما مى ‏شد. ) (10)

امام مى ‏فرماید: اگر اهل شرق و غرب این سخن را بر زبان جارى‏ مى‏ ساختند از دایره ایمان بیرون مى ‏رفتند. اما با این حال چون ‏اقرار زبانى کرده بودند خداوند آنها را مومن نامیده و به همین‏ جهت مومنان دعوت مى‏ شوند که ایمان آورند: «یا ایهاالذین آمنوا، آمنوا بالله و رسوله‏» (11) که خداوند به خاطراقرار زبانى آنها را مومن نامیده و به ایشان فرموده ایمان ‏آورید یعنى تصدیق هم بنمائید.

2 تصدیق قلبى:

خداوند مى‏فرماید: « الذین آمنوا و کانوا یتقون لهم البشرى فى‏ الحیاه الدنیا و فى الاخره‏ » ( آنها اولیاى خدا ) کسانى هستند که ایمان آورده و قلبا تصدیق نمودند و بطور مداوم تقوا وپرهیزکارى را پیشه خود ساخته ‏اند، براى ایشان در زندگى دنیا ودر آخرت بشارت است.) (12)
و همچنین در آنجا که خداوند از قول ‏بنى اسرائیل چنین نقل مى ‏کند که: «یا موسى لن نومن لک...» (13) یعنى اى موسى ما هرگز به تو ایمان نمى‏ آوریم ( و تو را قلبا تصدیق نمى‏ کنیم ) مگر آنکه خدا را (با چشم خود) آشکارا ببینیم! و همچنین در آیه «یا ایهاالذین آمنوا» که در قسمت‏ اول گذشت.)

3 انجام واجبات:

خداوند مى‏ فرماید: « و ما کان الله لیضیع ایمانکم...» وقتى ‏خداوند قبله پیامبرش را به طرف کعبه تغییر جهت داد، اصحاب ‏رسول خدا(ص) گفتند: ( واى برما ) نمازهایى که به سوى بیت المقدس‏ اقامه کردیم باطل گشت !

خداوند در پاسخ، آیه فوق را نازل کرد وفرمود: « خداوند ایمان (نمازهاى) شما را تباه نخواهد ساخت.» (14)

4 تایید و حمایت:

خداوند مى‏ فرماید: « لا تجد قوما یؤمنون بالله و...» هیچ قوم و گروهى را که ایمان به خدا و روز قیامت دارد نمى ‏یابى که با دشمنان خدا و رسولش دوستى ‏کنند، هرچند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندان آنها باشند، ایشان کسانى هستند که خدا ایمان (یعنى تایید و حمایت‏ خود) را بر لوح و صفحه قلوبشان نوشته و با روحى از جانب خودش‏ آنها را تقویت فرموده...» (15)

اقسام کفر در قرآن

امام صادق(ع) مى ‏فرماید: در قرآن «کفر» به پنج معنا وارد شده ‏است:

1 انکار (که خود بر دوقسم است):


الف : از روى نادانى:

خداوند مى ‏فرماید: آنها (کفار نادان) گفتند:
چیزى جز همین زندگانى ما در دنیا چیز دیگرى نیست ، گروهى از ما مى ‏میرند و گروهى زنده مى ‏شوند (و به دنیا مى‏ آیند و جاى آنها رامى‏ گیرند) و چیزى جز گذشت زمان ما را هلاک نمى‏ کند. «و ما یهلکنا الا الدهر» در حالى که آنها (کفار نادان) به این سخن خود ( که ‏معادى وجود ندارد) یقین نداشته و تنها گمانى بى اساس دارند.
«و مالهم بذلک من علم ان هم الا یظنون‏» (16) و همچنین آنجا که ‏خداوند مى‏ فرماید: آنهائى که (از روى نادانى) کافر گشتند براى‏ آنها تفاوت نمى‏ کند که آیا مرا از عذاب خدا بترسانى یا نترسانى‏ ایمان نخواهند آورد. (17)

ب :  از روى آگاهى

خداوند مى فرماید:
هنگامى که از طرف خداوند کتابى (قرآن) به آنها (یهود) رسید که‏ موافق نشانه‏ هایى بود که با خود داشتند، با اینکه پیش از این‏ جریان، خود را به ظهور پیامبر اسلام (ص) دلگرم مى ‏کردند و امید پیروزى بر دشمنان خود را داشتند ، اما با ظهور وى (همه چیز رافراموش کردند و با آگاهى) به او (حضرت محمد«ص‏») کافر گشتند. (18)
آرى، چنین است که هوا پرستى سبب مى‏گردد تا ا نسانى که‏سالها در پى حقیقت‏بوده، از درک آن باز بماند و جالب است که ‏در زمان ما نیز عده ‏اى که پس از پیروزى شکوهمند انقلاب اسلامى دم ‏از ارزشها مى‏ زدند اکنون وازده و جامعه غرب را به رخ جامعه ‏اسلامى ما مى‏ کشند و از اینکه بوى ادکلن آنها ما را مست نکرده وهمچنان بر اصول خویش پا برجا مانده ‏ایم تاسف مى ‏خورند وغضبناکند و اینجاست که باید همان سخن ارزشمند شهید دین و سیاست آیه ‏الله دکتر بهشتى را گفت که خطاب به ارباب آنها فرمود: «به امریکا بگوئید از ما عصبانى باش و از این عصبانیت‏ بمیر.» «موتوا بغیظکم‏» (19)

2 بیزارى:

خداوند از قول حضرت ابراهیم (ع) چنین نقل مى‏ کند:
شما غیر از خدا براى خود بت هایى انتخاب کرده ‏اید که در زندگى ‏دنیا وسیله محبت و دوستى میان شما گردند ، اما بدانید روز قیامت این رشته علاقه و محبت گسسته گشته و هریک از شما ازدیگرى بیزارى مى ‏جوید «یکفر بعضکم ببعض‏» و یکدیگر را لعن ونفرین مى‏ کنند... (20)

3 ترک فرمان خدا:

خداوند مى ‏فرماید: بر ذمه عموم مردم است که آهنگ خانه او کنند ، آنها که توانائى رفتن به سوى آن را دارند ، حج ‏برکسانى که ‏مستطیع باشند واجب است) و هرکس کفر ورزد (و فرمان خدا را ترک‏ گوید و حج ‏بجاى نیاورد، تنها به خویشتن ضرر زده، چرا که ) خداوند از همه جهانیان بى نیاز است. (21)

4 کفران نعمت:

خداوند از قول سلیمان چنین نقل مى ‏کند: «و هرکس خداى را شکرگذارد، به سود خویش شکر کرده و هرکس کفر ورزد (و کفران‏ نعمتهاى خدا نماید، فقط به خویش خسارت وارد کرده، چرا که) پروردگار من بى نیاز و کریم است. (22)

منبع : آیه های انتظار - سید علیرضا جعفرى

پی نویس :
1 اصول کافى، ج 1، ص 168، حدیث
2 دارالکتب الاسلامیه تهران.
2 نهج البلاغه خطبه 125.
3 اصول کافى، ج 1، ص 192، حدیث 1.
4 همان، حدیث‏3.
5 نحل، آیه‏89.
6 تفسیر نور الثقلین، ج‏3، ص 740.
7 همان، ج‏3، ص 75.
8 بصائرالدرجات، ص‏216.
9 اصول کافى، ج 1، ص‏229.
10 نساء، 71 تا73.
11 همان، آیه‏136.
12 یونس، آیات‏63 و 64.
13 بقره، آیه 55.
14 همان، آیه‏143.
15 مجادله، آیه 22. تفسیر قمى، ج 1، ص 30، چاپ نجف.
16 جاثیه، آیه 24.
17 بقره، آیه‏6.
18 همان، آیه‏89.
19 آل عمران، آیه‏119.
20 عنکبوت، آیه 25.
21 آل عمران، آیه‏97.
22 نمل، آیه 40 و تفسیر قمى، ج 1، ص 32، چاپ نجف.