ترس، بخل و حرص تمایلات واحدى هستند که جامع آنها سوءظن به خداى بزرگ است.

 دروغ‌ نگویید

از دروغ بپرهیزید، زیرا دروغ آدمی‌ را به فسق و فجور می‌کشاند و سرانجام دارنده این دو صفت زشت (دروغ، فسق) ورود در آتش جهنم است.

عن ابى الحسن الرضا (علیه السلام): قال سئل رسول الله (صلى الله علیه و آله و سلم) یکون المۆمن جبانا؟

قال: نعم قیل ویکون بخیلا؟ قال نعم: قیل: ویکون کذابا؟ قال: لا. (2)

حضرت رضا (علیه السلام) فرمود: از پیامبر پرسیدند: آیا مۆمن ممکن است ترسو باشد؟

فرمود: آرى. گفتند: ممکن است بخیل باشد؟ فرمود: آرى. ممکن است دروغگو باشد فرمود: خیر.

 از حرص و حسد بپرهیزید

ایاکم والحرص والحسد، فانهما اهلکا الامم السالفة. (3)

از حرص و حسد بپرهیزید، زیرا این دو صفت امت‌هاى پیشین را نابود کرده است

ان الجبن والبخل والحرص عزیزة واحدة یجمعها سوء الظن. (4)

ترس، بخل و حرص تمایلات واحدى هستند که جامع آنها سوءظن به خداى بزرگ است.

خسیس نباشید

ایاکم والبخل، فانها عاهة لا تکون فى حر ولا مۆ من، آنها خلاف الایمان. (5)

از بخل بپرهیزید، زیرا صفت بخل آفتى است که در هیچ مۆمن و آزادمردى وجود نخواهد یافت. به علاوه این صفت زشت مخالف ایمان است.

لا تحدثوا انفسکم بالفقر، ولا بطول العمر، فانه من حدث نفسه بالفقر بخل، ومن حدثها بطول العمر حرص. (6)

مذمت پرخوری

ضمن حدیثى مفصل که از حضرت على بن موسى الرضا (علیه السلام) وارد شده است. یحیى شیطان را دید و از دعاها و وسایل فریب او که براى گمراه کردن مردم به کار می‌برد، سوال کرد. در پایان حدیث چنین آمده است:

قال یحیى (علیه السلام): فهل ظفرت بى ساعة قط؟ قال: لا ولکن فیک خصلة تعجبنى. قال یحیى: فما هى؟ قال: انت رجل اکول. فاذا اکلت وبشمت فیمنعک ذلک من بعض صلواتک وصیامک باللیل. قال یحیى (علیه السلام): فانى اعطى الله عهدا ان لا اشبع من الطعام حتى القاه. قال له ابلیس: وانا اعطى فى الله عهدا ان لا انصح مسلما حتى القاه. (7)

یحیى از شیطان پرسید: آیا تا به حال شده است که لحظه‌اى بر من تسلط یابى؟ شیطان پاسخ داد: نه، ولى در تو خصلتى است که مرا به شگفت آورده است. یحیى پرسید: آن خصلت چیست؟ شیطان پاسخ داد: تو مردى پرخوراک هستى، در هنگام افطار غذاى سنگین می‌خورى و این عامل تو را از انجام برخى از نمازهاى مستحب شبانه‌روز باز می‌دارد. یحیى (به نقطه ضعف خود پى برد و در مقام اصلاح برآمد): گفت: من با خدا عهد می‌بندم که از این پس غذاى سیر نخورم تا خدا را ملاقات نمایم. شیطان (از تذکر خود پشیمان شد و) گفت: من نیز با خدا عهد می‌بندم که هرگز مسلمانى را نصیحت نکنم تا خدا را ملاقات نمایم.

قال على بن موسى الرضا (علیه السلام): ان الله یبغض بطن الذى لا یشبع. (8)

امام رضا (علیه السلام) فرمود: خداوند شکمی را که سیر نگردد، دشمن می‌دارد.

1- میزان الحکمه، جلد 8، ص 340

2- مسند الامام الرضا، جلد 1، ص 276

3- بحار الانوار، جلد 78، ص 346

4- بحار الانوار، جلد 73، ص 304

5- بحار الانوار، جلد 78، ص 346

6- بحار الانوار، جلد 78، ص 346

7- بحار الانوار، جلد 14، ص 173

8- محاسن برقى، ص 446