اسلام دین دقیق و کاملی است که حتی برای جزیی ترین امور زندگی انسانها دارای برنامه و راهکار می باشد. ازجمله اموری که انسان هر روز با آن سر و کار دارد مسأله تغذیه می باشد. زیبایی نظر اسلام در خصوص خوردن غذا در این است که اسلام علاوه بر توجه داشتن به سلامتی افراد و آداب ظاهری غذا خوردن به امور معنوی که با غذا خوردن در ارتباط است توجه دارد؛ چرا که غذا و تغذیه سالم علاوه بر ارتباط داشتن با جسم افراد ارتباط مستقیمی با روح انسان نیز دارد.
در منطق قرآن غذا خوردن داری آداب و شرائط مخصوص به خود می‌باشد که یک فرد مسلمان می‌بایست آنها را رعایت کن.
توصیه اول: بخور بخور ممنونم
«یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً [بقره/168] اى مردم! از آنچه در زمین است، حلال و پاکیزه بخورید!»
دین مبین اسلام از انسان می‌خواهد که از بهترین‌ها استفاده کند واز هر چیزی که غیرقابل خوردن و مناسب روح و جسم انسان نیست منع می کند.
لذا به انسان سفارش می کند از غذایی استفاده نماید که حلال و پاک باشد. چرا که غذای حرام در سرنوشت انسانها ارتباط مستقیم دارد. برای نمونه امام حسین علیه السلام در واقعه عاشورا به کسانی که به جنگ علیه ایشان به کربلا آماده بودند فرمودند: « فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُکُمْ مِنَ الْحَرَامِ ؛[1] چون شکم‌های شما از حرام پرشده است ، حرف‌های من در شما اثر نمی گذارد.»
توصیه دوم: بخور ولی نمکدان نشکن
«کُلُوا وَ اشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدینَ [بقره/60] «از روزیهاى الهى بخورید و بیاشامید! و در زمین فساد نکنید!»
بدترین نوع خوردن و آشامیدن زمانی می باشد که مقدمات گناه را فراهم کند یعنی این که انسان از نعمت های خداوند متعال استفاده نماید ولی به جایی این که قدر دان وشاکر نعمت های الهی باشد؛ قدرت وتوان حاصل از استفاده از نعمت ها را در مسیر گناه مصرف نماید لذا خداوند متعال می‌فرماید بخورید ولی گناه نکنید.
توصیه سوم: بخورید ولی اسراف نکنید
« وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ [اعراف/31] بخورید و بیاشامید، ولى اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمىدارد!»
از جمله مهمترین دستورات شرع مقدس اسلام دوری از اسراف در تمام زمینه های زندگی می باشد. کسانی که در خوردن و آشامیدن زیاده روی می کنند علاوه بر بیماری های جسمی که نصیب خود می کنند؛ از لحاظ معنوی هم از یک سری از توفیقات محروم می شوند، چرا که جسم به واسطه زیاده روی در خوردن و آشامیدن حال عبادت و بندگی را از دست می دهد.«إنَّ مِنَ السَّرَفِ أن تَأکُلَ کُلَّ ما اشتَهَیتَ[2] این که هرچه دلت بخواهد بخورى ، از اسراف است»
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: از شکم پارگى بپرهیزید؛ زیرا مایه تباهى بدن و موجب بیمارى است و انسان را در عبادت، سست مى کند[3]
توصیه چهارم: بخور ولی فقرا را فراموش نکن
«فَکُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا الْبائِسَ الْفَقیرَ [حج/28] بخورید و بینواى فقیر را نیز اطعام نمایید!»
یکی از زیبا ترین دستوارت کلام الله مجید سفارش به ایتمام و فقرا و نیازمندان می باشد به طوری که در بعضی از آیات بی توجهی موجب عذاب اخروی می شود.«وَ لا یَحُضُّ عَلى طَعامِ الْمِسْکینِ[ماعون/3]و (دیگران را) به اطعام مسکین تشویق نمىکند!»
پیام ها
1- انسان حق ندارد از غذای غیر حلال استفاده نماید چرا که غذای حرام روحو فطرت پاک الهی انسان را تخریب می کند، و انسان را به دره های شفاوت سوق می دهد.
2- انسان علاوه بر تهیه غذا برای خود موظف است فقرا و مساکین را هم فراموش نکند چرا در قبال آنها مسولیت دارد؛ لذا اگر در این خصوص کوتاهی نماید موجبات عذاب الهی را برای خود فراهم کرده است.
3- حق نعمت های که خدا در اختیار انسان قرار داده این است که حداقل آنها را در مسیر گناه ومعصیت الهی مصرف ننماید.
4- اسراف در همه حال مورد نکوهش قرار گرفته است از جمله در خصوص غذا خوردن.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
پاورقی:
1. بحار الانوار ، ج 45 ، ص 8
2. کنز العمّال ،٧٣٦٦
3. بحار الأنوار : ٦٢،٢٦٦،٤١
